امیرالمؤمنینعلیه السلام درباره فتنههای آخرالزّمان و بلاهای قبل از قیام حضرت مهدیعلیه السلام و وضعیّت روحی و اخلاقی مردم و فسادهای اجتماعی آن زمان میفرماید:
«إذا کان زعیم القوم فاسقهم، و أکرم الرّجل اتّقاء شرّه، و عظّم أرباب الدّنیا، و استخفّ بحملة القرآن، و کانت تجارتهم الرّبا، و مأکلهم أموال الیتامی، و عطّلت المساجد، و أکرم الرّجل صدیقه و عقّ أباه، و تواصلوا بالباطل، و قطعوا الأرحام، و اتّخذوا کتاب اللَّه مزامیر، و تفقّه (النّاس) لغیر الدّین، و أکل الرّجل أمانته، (و) اؤتمن الخونة، و خوّن الأمناء، و استعمل السّفهاء، و رفعت الأصوات فی المساجد، و اتّخذت طاعة اللَّه بضاعة، و کثر القراءة، و قلّ الفقهاء، فعند ذلک توقّعوا ثلاثاً: توقّعوا ریحاً حمراء و خسفاً و زلازل و أموراً عظاماً!!!»1
یعنی: «هنگامی که زعیم و رهبر مردم فاسق باشد، و مردم از روی ترس به کسی اکرام کنند، و اهل دنیا تعظیم شوند، و علما و حاملین قرآن سبک شمرده شوند، و تجارت مردم همراه با ربا باشد، و مردم مال ایتام را بخورند، و مساجد تعطیل شود، و جوان به دوست خود اکرام کند و به پدر خود ظلم نماید [ و از او نافرمانی کند]، و روابط مردم با یکدیگر از راه باطل و حرام انجام شود، و مردم با خویشان خود قطع رابطه کنند، و کتاب خدا را با لحنهای حرام بخوانند، و فقه را برای دین [ و خدا ]نخوانند، و در امانت خیانت کنند، و به اهل خیانت اعتماد کنند، و به اهل امانت خیانت نمایند، و افراد سفیه و نادان را به کار بگیرند، و صداها در مساجد بلند شود، و عبادت وسیله معاش و درآمد گردد، و درس زیاد خوانده شود [ قرآن زیاد خوانده شود] و فقیه کمیاب باشد، در چنین زمانی منتظر سه بلا باشید: باد سرخ، فرو بردن زمین اهل خود را، زلزلهها و حوادث بزرگ دیگر
راوی این حدیث گوید: حضرت زین العابدینعلیه السلام هر گاه این حدیث را میخواند گریه شدیدی مینمود و میفرمود: من اسباب این حوادث را میدانم
ما در این زمانها این حوادث را در دنیا به چشم خود میبینیم و به خدا پناه میبریم.
امام صادقعلیه السلام به بعضی از اصحاب خود فرمود: «قیام حضرت مهدیعلیه السلام برای شما رخ نخواهد داد، مگر پس از ناامیدی.» سپس فرمود: «به خدا سوگند، به آن نخواهید رسید تا خوب و بد شما شناخته شود، و به خدا سوگند، به آن نخواهید رسید تا آزموده شوید، و به خدا سوگند، به آن نخواهید رسید تا شقیّ به شقاوت خود برسد و سعید نیز به سعادت خود برسد [ و باطنها آشکار گردد].»2
توجّه به این نکته بسیار ضروری و لازم است که هر کس قبل از قیام حضرت مهدیعلیه السلام اعتقاد صحیح و تقوا و اعمال شایستهای پیدا نکرده باشد، هنگام قیام
امامعلیه السلام نمیتواند جبران گذشتههای خود را بکند؛ چرا که در تفسیر آیه شریفه «هَلْ یَنْظُرُونَ إِلّا أَنْ تَأْتِیَهُمُ الْمَلائِکَةُ أَوْ یَأْتِیَ رَبُّکَ أَوْ یَأْتِیَ بَعْضُ آیاتِ رَبِّکَ یَوْمَ یَأْتی بَعْضُ آیاتِ رَبِّکَ لا یَنْفَعُ نَفْساً إیمانُها لَمْ تَکُنْ آمَنَتْ مِنْ قَبْلُ أَوْ کَسَبَتْ فی إیمانِها خَیْراً قُلِ انْتَظِرُوا إِنَّا مُنْتَظِرُونَ»3
امام صادقعلیه السلام فرمود: «مقصود از آیات، ائمّهعلیهم السلام هستند و مقصود از آیه مورد انتظار، حضرت مهدیعلیه السلام میباشد و در آن روز [ که حضرت مهدیعلیه السلام با شمشیر قیام میکند] ایمان کسی که از پیش به حضرت مهدیعلیه السلام ایمان نیاورده و اعمال صالحی انجام نداده است برای او سودی ندارد گر چه به امامان قبل از او ایمان آورده باشد.»4
از اینرو، امام باقرعلیه السلام میفرماید: رسول خداصلی الله علیه وآله فرمود: «خوشا به حال کسی که قائم اهل بیت مرا درک نماید و قبل از قیام او دارای ایمان صحیح و تقوا و ولایت اولیای خدا و بیزاری از دشمنان او باشد؛ چنین کسی در بهشت از رفقا و دوستان من خواهد بود.»5
===========================================================
1.نهج السّعادة: 3 / 437
کافی: 1 / 370.2
1- 40) انعام / 158.3
2- 41) کمال الدّین / 18.4
3- 42) ینابیع المودّة: 3 / 396.5